Jane

     Dahil sa nangyari, napabayaan ni Jane ang kanyang sarili at nanatili lang siya kanyang kuwarto, hindi kumakain at hindi naliligo ng ilang araw. Palagi niya ding nakikita ang kapitan sa kanyang tabi at sinasabihan siyang hindi niya kayang labanan ito. Ilang beses din siyang kinausap ng kanyang mga magulang ngunit ni isang salita ay walang lumabas sa kanyang bibig.

     Nagpatuloy ang pagiging tahimik ni Jane ng ilang araw. Dinalaw ulit siya ng kapitan.

Kapitan Reynaldo: Ano Jane, kaya mo pa ba? Hahaha!

Jane: Layuan mo ako!

Kapitan Reynaldo: Paano kita lalayuan eh nasa isip mo na ako?

Jane: Layuan mo ako!

Kapitan Reynaldo: Aswang ba kamo? Hahaha! Sino ba ang nagpapasok sa akin sa iyong isipan? Hindi ba ikaw?

Jane: Hindi ka totoo!

     Napansin at naririnig ng mga orderlies na maingay sa kwarto ni miss Jane kaya agad nilang tinawag ang doctor.

Doctor: Jane? What happen to you?

Jane: HIndi ka totoo!

Kapitan Reynaldo: Hahaha! Wala ka na magagawa Jane! Ano ngayon gagawin mo?

     Dahil sa patuloy na pagsigaw ni Jane hinawakan siya ng mga orderlies at tinurukan ng doctor ng pampakalma.
 
Jane: Hindi ka t......

     Nakatulog si Jane sa tinurok ng doctor sa kanyang pampakalma.

     Pagkalipas ng isang araw, nagising si Jane ng nakatali sa kanyang kama.

Jane: Tulong!Pakawalan niyo ako dito! Ma!? Pa!?

     Nakita naman ng kanyang mga magulang ang nangyari sa kanya at walang ibang magawa ang kanyang ina kundi lumuha dahil nasasaktan siya sa kanyang nakikita.

Jackie: Doc, may iba pa bang paraan?

Doctor: Sa ngayon, yan muna ang kaya nating gawin. Kailangan niya din minsan ng support ng kanyang family para maiwasto at maibalik natin siya sa totoong buhay.

Jackie: Doc, pwede ko bang kausapin ang aking anak?

Doctor: Pwede po!

     Habang nasa labas ang kanyang ina ay kinakausap ulit siya ni Reynaldo.

Kapitan Reynaldo: May pag-asa ka pa bang bumalik sa  katinuan Jane?

Jane: Layuan mo ako parang awa mo na.

Habang papalapit ang kanyang ina ay nakita ni Jane na parang sasakalin ni Reynaldo ang kanyang ina.

Jane: Huwag mong gagawin yan!!!

Jackie: Ang alin anak?

Jane: Umalis ka dito ma! Sasakalin ka lang ng kapitan.

Jackie: Pero ikaw at ako lang ang nandito anak.

Jane: Please ma, umalis ka na lang dito para hindi ka na mapahamak!

Jackie: Anak, labanan mo itong nakikita mo, hindi siya totoo at alam kong alam mo na hindi din ito totoo. Mahal ka namin ng papa mo at tutulungan ka naming laban ito.

     Napaluha si Jane sa mensahe ng kanyang ina. Mayat maya ay biglang nagliwanag ang paligid. Dumating si Mang Darwin upang tulungan si Jane.

Mang Win (Darwin): Sorry Jane, nahuli ako!

     Pinigilan ni Mang Win si Kapitan Reynaldo at itinaboy ito hanggang sa hindi na makita ni Jane ang dalawa.

Jane: Salamat, Mang Darwin.

     Matapos niyang pasalamatan ni Jane si Mang Darwin ay nawalan ito ng malay. Nag-alala naman si Jackie sa nangyari sa kanyang anak.

Jackie: Jane? Jane? Jane! Doc!? Ano pong nangyari kay Jane?

Seclusion

     Nagpanic si Jane sa pagdating ng doctor sa kanyang bahay sa halip na isa sanang pari. Nagalit siya sa doctor at ipinagtabuyan niya ito. Nakita naman siya ng kanyang mga magulang habang ipinagtatabuyan niya ang doctor.

Jane: Go away! I don't need you!

    Sobrang dismayado si Jane sa pangyayari kaya wala nang magawa ang doctor kundi tawagin ang mga orderly.

Doctor: Orderlies, pakihawakan niyo si Miss Jane.

     Habang papalapit ang mga orderlies ay nanlaban si Jane.

Jane: Ano tingin niyo sa akin, nababaliw na? Dahil ba sa sinasabi kong nakikita kong aswang?

     Habang pilit siyang pigilan ng mga orderly ay nakita niya si Kapitan Reynaldo sa likod ng doctor.

Jane: Ayan oh! Yan ba ang sinasabi niyong nababaliw ako? Siya ang aswang! Ang kapitan ng barangay na ito.

     Tumingin ang doctos sa kanyang likuran ngunit wala siyang nakita.

Doctor: Wala akong nakikita sa aking likuran miss Jane.

Jane: Nandiyan lang siya, nakatitig lang siya sa akin! Please doc, how come na hindi niyo siya nakikita?

     Mayat maya ay nakita niya ang kapitan na nakangiti.

Jane: Hahaha! Masaya ka na? Ako lang ang nakakakita sa iyo? Papatayin kitang aswang ka!

     Napigilan din siya ng mga orderly at ipinaliban ng doctor ang pagiinject sana ng pampakalma kay Jane dahil kusa na siyang kumalma.

     Habang nasa labas naman ang mga magulang ni Jane na nakita ang lahat ng pangyayari. Sa kanyang nasaksihan ay naawa ang kanyang ina sa sinapit ng kanilang anak, wala siyang ibang magawa kundi umiyak at niyakap ang kanyang asawa ng mahigpit.

Mama Jackie:Magiging ayos pa kaya ang ating anak?

Papa Dom: Matapang na bata si Jane, lalabanan niya ito, kakayanin niya ito.

     Dahil sa naging ugali niya, inilagay si Jane sa isang kuwartong bakante at may malawak na ispasyo. Inilagay siya sa isang lugar na kanyang napanaginipan.

     Dahil sa nangyari, nilapitan ng mag-asawa ang doctor upang tanungin kung may magagawa pa sa kanilang anak.

Mama Jackie: Doc, ano po sa tingin niyo kay Jane?

Doctor: She is having delusions and hallucinations maam. medyo mahihirapan tayong ilagay siya sa reality pero we are trying our best para makabalik siya sa katinuan.

Papa Dom: Ano po sa tingin kung bakit nangyayari sa kanya ito?

Doctor: I don't know, ano po ba ang napapansin niyo sa kanya? Saan siya palaging nagpupunta? Drugs?

Mama Jackie: Mabait ang anak namin, wala po akong alam na pinupuntahan niya. Palagi lang siyang bahay, trabaho.

Doctor: May alam po ba kayo sa pamilya niyo na may history ng pagkabaliw?

     Nanahimik ang dalawa at nagtinginan.

Papa Dom: Namatay ang aking tiyahin sa pamamagitan ng pagbitay sa kanyang sarili, matagal na iyon.

Mama Jackie: Bankrupt siya diba?

Papa Dom: Sinabi lang iyon para patayin ang isyu ngunit ang sabi nila, ilang araw daw siyang nakakarinig ng mga boses.

Doctor: Ano daw ang sinasabi ng mga boses na ito?

Papa Dom: Hindi ko po alam doc, pero sabi ng tatay ko, sinabi daw sa kanya ng kanyang naririnig na patayin na lamang niya ang kanyang sarili ...and she did!

Dalaw

     Naging maiksi ang tulog ni Jane. Kinaumagahan ay nabulabog siya ng katok sa pinto.

Tok! Tok! Tok!

Jane: Sandali lang!

     Pagbukas ng pinto ay nagulat siya sa kanyang nakita. Binisita siya ng kanyang mga magulang.

Jane: Ma!? Pa!?

Mama Jackie: Oh parang hindi ka masaya sa pagsorpresa namin sa iyo?

Jane: Eh Ma, bad timing naman kasi pagpasyal niyo. Kung kailan nagkaproblema dito sa nilipatan ko.

Mama Jackie: Ano ba problema dito?

Jane: May gumagala po kasing aswang dito sa San Andres.

     Matapos marinig  ng mag-asawa ang sinabi ni Jane ay nagtinginan ang dalawa.

Papa Dom: Anak, walang aswang. Imahinasyon mo lang ang mga ito.

Jane: Pero pa, nabuo ko na lahat ng ebidensiya na nagpapatunay na ang kapitan ng barangay na ito ay isang aswang.

Mama Jackie: Jane, masyado kang na-i stress sa mga pangyayaring ito, uminom ka na lang muna ng gamot mo.

     Ipinagpatuloy pa rin ni Jane ang kanyang kwento tungkol sa aswang at hindi na matiis ng kanyang mga magulang ang kanyang pinagsasabi kaya nagpaalam na lang ito.

Mama Jackie: Aalis na kami at babalik kami kapag matino ka na.

     Pagkahatid ni Jane sa kanyang mga magulang sa pinto ay nakita niya si Kapitan Reynaldo na nakadungaw sa kanya. Ngumiti siya nang makita siya ni Jane.

     Sa kanyang takot ay agad niyang isinara ang pinto. Sumilip sa bintana at hindi na niya makita ang kapitan ngunit nakarinig naman siya ng katok sa pinto. Nanatili siya sa likod ng pinto. Mayat maya ay nakarinig ulit ng katok sa kanyang pintuan.

Tok! Tok! Tok!

Kapitan Reynaldo: Miss Jane! Miss Jane!

     Sa takot niya baka kung anong gawin sa kanya ng kapitan ay hindi ito kumibo at hinayaan niya lang ang kapitan sa labas.

     Mayat maya ay tumigil na pagkatok ng kapitan sa pinto. Binuksan ni Jane ang pintuan at bumulaga sa kanya ang isang lalaking nakaputi.

Lalaki: Magandang umaga Miss Jane.

Jane: Magandang umaga din po.

Lalaki: Nandito ako upang pag-usapan ang sinasabi niyong aswang.

Jane: Ah thank God. Isa po kayong pari?

Lalaki: Uhm..hindi!

Jane: Ano po?

Lalaki: I'm a doctor.

Jane: Ha!? Bakit po kayo naparito?

   

Panaginip

     Matapos makipag-usap si Jane kay Mang Darwin ay bumalik na ito sa kanyang tirahan upang magpahinga. Bigla siyang kinabahan, bumilis ang tibok ng kanyang puso at halos nahirapan na siyang huminga kaya agad siyang bumangon. Nagtungo siya sa kusina upang uminom ng tubig dahil halos matuyo ang kanyang lalamunan.

     Mayat maya ay sumakit ang kanyang ulo, at nagflashback sa kanya ang isang lugar na kuwartong bakante at may isang upuan. Naghanap siya ng gamot para sa sakit ng kanyang ulo at nakakita nga siya at agad namang ininom ito.

     Nawala din ang kanyang nararamdaman. Bago siya bumalik sa kanyang kama ay dumungaw muna siya sa bintana. Nakita nanaman niya ang isang lalaking naghahakot ng basura. HIndi na niya pinansin ito at dumiretso na siya sa kanyang kuwarto upang ipagpatuloy ang naudlot niyang tulog.

     Sa kanyang tulog, nagpatuloy ang kanyang nakikitang isang bakanteng silid na may isang upuan. Sa panaginip na iyon ay nagdahan-dahan siyang lumapit sa silid na iyon. Habang papalapit ay kumikipot ang daan. Sa kanyang takot, nagtatatakbo ito palabas ng kuwarto. Siya ay takot na takot sa kanyang nakita kaya binilisan pa lalo nito ang pagtakbo palabas ng kuwarto hanggang sa nagising siya dahil sa isang malaks na katok ng pintuan.

Tok! Tok! Tok!

     Bumangon siyang pagod na pagod sa kanyang napanaginipan. Dumiretso siya sa kusina upang uminom ng tubig ngunit patuloy pa rin ang pagkatok sa pinto.

Tok! Tok! Tok!

Jane: Sandali lang po! Parating na po!

     Pagbukas ng pinto ay bumungad sa kanya ang dalawang lalaking nakasuot ng puti.

Lalaki 1: Magandang umaga po maam! Napag-alaman naming kayo po ang bagong residente dito sa San Andres at narito po kami upang kumustahin kayo.

Jane: Magandang umaga din po! Ano pong maipaglilingkod ko sa inyo?

Lalaki 2: Wala naman po maam, kakamustahin lang po kayo kung kumusta ang bago niyong tirahan?

Jane: Well, mabuti naman po pero ang pinagtataka ko ay ang mga naririnig kong usap usapan na may kakaiba sa kapitan sa barangay na ito.

Lakaki 1: Alam mo niyo po maam, wala naman po talagang...

     Sinuway ng isang lalaki ang tugon ng kanyang kasama.

Lalaki 2: Psst. Ituloy niyo po maam.

Jane: Basta may kakaiba sa kanya, walang disenyo ang kanyang bahay, napaka plain, wlang lasa ang mga pagkain, at tila halos lahat sinasabing isa siyang aswang.

Lalaki 1: Ah ok po maam, salamat po sa oras niyo at aalis na po kami dahil may aasikasuhin pa kami. Babalik na lang po kami next week.

Jane: Ha!? HIndi tapos ang kuwento ko.

     Nagpaalam na ang dalawang lalaki at habang hinahatid nito palabas ng pinto ay nakita niyang pinagmamasdan pala siya ng kanyang kapitbahay na si Mama.

Jane: Good morning po mama!

     Lumapit naman si Mama sa kanya.

Mama: Alam mo, may kakaiba sa dalawang lalaking iyan?

Jane: Ano po?

Mama: Basta duda ako diyan. Sige maiwan na kita at may gagawin pa ako sa bahay.

Jane: Ah sige po Mama.

     Bago siya pumasok sa kanyang kuwarto ay may nadinig siyang boses, tila boses ng ale na sinasabing aswang ang kapitan. Bigla siyang tumakbo sa kanyang kuwarto at nagkulong habang takip takip ang dalawang tenga nito. Habang nasa sulok ay binalikan siya ng kanyang panaginip na isang kuwarto na may iisang silya.

Darwin Buenaventura

     Si Darwin Buenaventura o kilala sa tawag na Mang Win ay isang relihiyosong tao at mapagmahal na asawa. Sa San Andres na din siya lumaki at nagkaroon ng asawa. Matagal na siyang kasal kay aling Dolce Cruz at kailanman ay hindi sila biniyayaan ng anak hindi dahil isa sa kanila ay baog kundi sa kaalaman ni Mang Win at sa takot na mamamatay din ito.

     Sa tagal na ni Mang Win sa barangay ay alam niya na kung sino ang mga dapat lapitan at maaasahan sa lugar na iyon. Alam niya din kung ano ang lihim na itinatago ng barangay at ibinaon ang lihim na ito sa hukay.

     Taong 2008 nang masaksihan niyang may kakaiba kay kapitan Reynaldo. Nakita niya itong nagbagong anyo kaya naman ay sinundan niya ito hanggang sa atakihin nito ang isang lalaking bagong lipat pa lang sa barangay. Nakita ito ng dalawang mata ni Mang Win at sa takot ay napatakbo itong umuwi sa kanilang bahay.

Mang Win: Dolce! Pagbuksan mo ako ng pinto bilis!

Dolce: Hay naku Darwin, saan ka nanaman galing at talagang abutin ka pa ng madaling araw kung umuwi.

     Pinagbuksan ni Dolce si Mang Win at nagtaka ito sa kanyang nakita sa asawa.

Dolce: Oh saan ka galing at mukhang pawis na pawis ka?

     Hindi agad sinagot ni Mang Win ang tanong ng asawa at makakakitaan pa lang siya ng nginig at mga butil na pawis sa kanyang mukha.

Dolce: Hoy Darwin! Anong nangyari sa iyo at mukhang nakakita ka ng multo?

     Dahan-dahang siyang lumingon kay Dolce habang tuluyan pa siyang nanginginig.

Mang Win: May aswang!

Dolce: Aswang? Hahaha! Lakas pa ata tama mo Darwin. Hahaha!

     Mayat-maya ay may kumatok sa kanilang pinto. Pinuntahan ito ni Dolce habang malakas pa rin itong tumatawa.

Dolce: Aswang daw, hahaha!

Kapitan Reynaldo: Magandang gabi Dolce!

Dolce: Magandang madaling araw, umaga gabi kapitan.

     Natakot lalo si Mang Win kaya naman ay agad itong tumakbo papunta ng kusina at kumuha ng asin.

Dolce: Napadalaw po kayo kapitan sa disoras na ito?

Kapitan Reynaldo: Nagroronda po kasi kami dahil may natagpuan pong patay sa Sitio Kasipagan.

Dolce: Ha!? Kilala niyo po ba kung sino po yung pinatay?

Kapitan Reynaldo: Ang bagong lipat na si Aldrin Bautista.

Dolce: Naku! Kabait pa naman ng batang iyon.

     Tahimik namang nakikinig si Darwin sa kanilang usapan hanggang sa magpaalam na ang kapitan. Binalikan naman ni DOlce ang kanyang asawa.

Dolce: Ikaw naman Darwin, sa halip na magbanggit ka ng aswang, maligo ka muna para matanggal yang tama mo.

Mang Win:Aswang ang kapitan! Siya ang pumatay kay Aldrin.

Dolce: Ganon ba!? Sige, maligo ka muna para mawala yang tama mo. Hahaha!

     Sa takot na iyon ni Mang Win ang siyang naging dahilan ng pagpapatayo niya ng karinderya upang sagana sila sa asin na sa kanyang kaalaman ay mabisang pangontra sa mga aswang. Ibinaon din ito ang memoryang iyon hanggang sa taong ito, binanggit ng bagong lipat na si Jane sa kanya.

Kasalukuyan:

Kapitan Reynaldo: Kung ganyan eh dalhin na kita sa clinic.

Mang Win: Huwag na kapitan, may mga gamot naman ako dito sa bahay.

Jane: Kaya nga po Mang Win, sasamahan ko po kayo sa clinic.

Kapitan Reynaldo: Oh ayan! Tara na!

Mang Win: Kapag sinabi kong ayos lang ako, please awat na! (galit na sagot ni Mang Win)

     Pumasok ito sa kanilang bahay at agad na niyakap ang isang malaking krus na nakalagay sa kanilang sala.

Mang Win: Oh Diyos ko, gabayan mo po kami. Bakit binabalikan ako ng alaalang iyon. 

     Takot at pangamba ang nararamdaman ni Mang Darwin. 

Kapitan Reynaldo

     Inulit ni Jane ang tanong sa ina ng batang nagtitinda ng pandesal sa San Andres.

Jane: Ate, ano po bang meron sa San Andres at sa kapitan doon?

Nanay ng bata: Hindi dito ang tamang lugar para pag-usapan natin yan. Sumama ka sa akin.

Jane: Ha!?

     Natatakot si Jane kaya hindi siya agad pumayag sa sinabi ng ale ngunit kinumbinse siya ng bata.

Bata: Sige na po ate, magtiwala po kayo sa nanay ko.

     Sumama si Jane sa ale at dinala niya ito sa kanilang bahay, kalapit ng Barangay San Andres.

Nanay ng bata: Iha, ako nga pala si Remedios at ito ang aking anak na si Robert.

Jane: Ako po si Jane, ikinagagalak ko po kayong makilala.

     Matapos silang magpakilala sa isat isa ay tumingin si Jane sa paligid ng bahay ni Remedios at napansin niya ang mga nakakabit sa kanilang dingding.

Jane: Ate Remedios bakit punong puno po ng krus ang bahay niyo?

Remedios: Pangontra sa mga masasamang elemto iyan iha at lalong lalo na sa mga aswang.

Jane: May mga aswang pa po ba sa panahon ngayon?

     Sumabat ang anak ni Remedios na si Robert.

Robert: Si Kapitan Reynaldo po ate.

Remedios: Roberto! (suway ni Remedios saanak)

Jane: Kung aswang siya, palagi kang nagtitinda ng pandesal doon araw-araw. Bakit walang nangyayari sayong masama?

Remedios: Ang pandesal po na tinitinda ng anak ko ay may sahog na asin. Isa pa, dahil sa kwentas niya na nabili pa namin sa Manaoag. Mabisa daw itong panlaban sa aswang.

Jane: Bakit naman po naging aswang ang kapitan?

Remedios: Bata pa ako nakikita ko na si Reynaldo. Nagbago na ang San Andres at ang mga paligid nito ngunit si kapitan ay hindi. Sa tingin mo, ilang taon na si kapitan?

Jane:45?

Remedios: 45 gulang taon na ako, bata pa ako naabutan ko na siya at mula noon hanggang ngayon ganyan pa rin ang itsura niya. 

Jane: Hehe. Hindi naman po atang sapat na basehan yun na isa siyang aswang. Malay niyo po, umiinom siya ng mga anti-aging products, uso po yun ngayon.

Remedios: Nadalaw ka na ba sa bahay niya? Nakatikim ka na ba ng mga pagkain nila? Kailan mo nakitang natulog yan? 

Jane: Ate, hindi pa rin sapat na basehan yun.

Remedios: Dumalaw ka minsan sa isang kainan sa San Andres, Darwin ang pangalan ng may-ari doon. isa siya sa saksi na aswang nga si kapitan Reynaldo.

Jane: Si Mang Win?

Remedios: Oo iha. Mas maganda, lumayo ka na lang sa San Andres.

Jane: Pero ang mahal ng pagkakabili ko ng bahay ate.

Remedios: Bahay o buhay? 

     Matapos niyang mapakinggan ang mga kwento ni Remedios ay umuwi na ito. Pagdating pa lang sa San Andres ay sinalubong na siya agadng kapitan.

Kapitan Reynaldo: Saan ka nanggaling iha?

Jane: Namalengke lang po kapitan.

Kapitan Reynaldo: Mabuti yan. Ano naman ang mga pinamili mo?

     Ipinakita ni Jane ang asin na nabili sa palengke malapit sa San Andres.

Jane: Mga rekado lang po kapitan. 

Kapitan Reynaldo: Naku! Alam mo naman na takot ako sa asin dahil sa sakit ko sa bato. Sige iha, maiwan muna kita diyan.

     Nagtaka si Jane dahil mukhang tama ata ang mga nasabi sa kanya ng mag-ina. Kinatatakutan nga ng aswang ang asin. 

     Matapos niyang maayos ang mga nabili ay nagtungo ito sa karenderya ni Mang Win.

Mang Win: Good morning miss beautiful!

Jane: Itong si Mang Win talaga oh, mapagbiro.

Mang Win: What can I do for you?

Jane: Hindi po ako kakain,nandito po ako upang magtanong kung ano po meron kay Kapitan Reynaldo?

     Mukhang nawala ang sigla ni Mang Win at dumistansiya ito kay Jane.

Mang Win: Anong klaseng tanong yan?

     Tanong ni Mang Win kay Jan habang makakakitaan siya ng panginginig.

Mang Win: Mabuti pa iha, umuwi ka na lang at magsasara na kami.

     Lalong nagulat si Mang Win nang makita siya ng kapitan.

Kapitan Reynaldo: Oh Darwin,ang aga naman para magsara ka!?

Mang Win: Uhm...masama kasi pakiramdam ko kapitan.

Kapitan Reynaldo: Mukhang ok naman si Dolce ah! Siya na lang muna magbantay nito.

Dolce: Ano bang nangyari sa iyo Darwin? Ayos ka pa naman kanina, dumating lang si Jane eh bigla ka ng nakaramdam ng sakit.

Mang Win: Anong pinagsasabi mo Dolce, kanina pang masakit ang tiyan ko.

Kapitan Reynaldo: Kung ganyan eh dalhin na kita sa clinic.

Mang Win: Huwag na kapitan, May mga gamot naman ako dito sa bahay.

     Sumabat si Jane.

Jane: Kaya nga po Mang Win, sasamahan ko po kayo sa clinic.

Kapitan Reynaldo: Oh ayan! Tara na!

Anong Meron?

     Nababagabag si Jane sa sinabi ng bata kaya tinawagan ang kaibigan na nag-refer sa kanya na lumipat na lang at manirahan sa Barangay San Andres.

Ring! Ring!

Tina: Yes hello Jane! Musta na diyan sa San Andres?

Jane: Ok naman Tina...

Tina: Pero?

Jane: Pero parang ang weird ng mga tao dito. SObra nga silang masaya pero nung kahapon, naimbitahan ako ng kapitan na pumunta sa bahay nila. Iyong bahay nila eh ibang klase parang may kulto siyang kinabibilangan, tapos yung pagkain walang lasa.

Tina: Si kapitan Reynaldo ba kamo?

Jane: Oo!

Tina: May sakit kasi sa bato yan kaya hindi siya masyadong naglalagay ng panlasa sa kanyang pagkain. Bawal ang asin sa kanya.

Jane: Ah sige salamat Tina.

Tina: No problem friend.

Jane: Bye!

     Gumaan ang pakiramdam ni Jane matapos niyang marinig ang paliwanag ng kaibigan at dating katrabahong si Tina.

     Matapos niyang makausap ang kaibigan ay lumabas si Jane para mamasyal. Nagmasid masid siya sa paligid at may lumapit sa kanyang lalaki.

Mat: Miss, bago ka lang dito noh?

Jane: Oo!

Mat: Ako nga pala si Mat.

Jane: Ako naman si Jane. Nice meeting you!

Mat: Kamusta naman ang paglipat mo dito sa barangay?

Jane: Ha!? Ok naman. Ano bang meron?

Mat: Ano ba nakikita mo?

Jane: Para kasing kakaiba dito eh!

Mat: Alam mo, napapansin ko din yan eh!

Jane: Oh talaga?

     Ang inaakala ni Jane ay alam din ni Mat ang kanyang napapansin sa San Andres.

Mat: May kakaiba talaga dito, diba ang tahimik?

Jane: Ah oo. Matagal ka na ba dito?

Mat: Oo, mag isang taon na din.

Jane: Ah. Kamusta naman?

Mat: Noong una medyo mahirap kasi medyo maaangas mga taga rito pero nangkalaunan eh medyo ok naman na.

Jane: May napapansin ka ba sa kapitan dito?

Mat: Wala! Ano bang meron?

Jane: Para kasing ang weird eh!

Mat: Hahaha!

     Biglang naputol ang usapan nila nang dumating ang kapitan.

Kapitan Reynaldo: Anong meron dito?

Mat: Kapitan, wala naman po.

Jane: Magpapaalam na po ako.

Kapitan Reynaldo: Oh kakarating ko lang miss Jane aalis ka na agad!?

Jane: Magluluto pa kasi ako.

Kapitan Reynaldo: Bakit di ka na lang sa bahay kumain?

Jane: Ha!?

Mat: Kaya nga naman miss Jane. Ako po kapitan pwede ba ako makikain dun sa inyo?

Kapitan Reynaldo: Oo naman, tara!

     Nagkayayaan silang kumain sa bahay ng kapitan kaya walang nagawa si Jane kaya pumayag na din ito.

     Habang kumakain ay napansin ng kapitan na kunti lang kinakain ni Jane.

Kapitan Reynaldo: Huwag kang mahiya miss Jane kain ka lang.

Jane: May asin po ba kayo?

     Nagulat sina Reynaldo at Mat.

Mat: May sakit kasi sa bato itong si kapitan kaya ganyan ang mga pagkain halos walang lasa, bland ika nga.

Jane: Ah pasencya na po kayo.

     Pagkatapos kumain ni Jane ay nagpasalamat ito sa alok ng kapitan na mananghalian sa bahay nito. Matapos niyang kumain kila Reynaldo ay nagtungo ito sa bayan upang mamalengke. Nauna siyang nagtungo sa mga rekado at unang dinampot ang asin. Nakita naman siya ng batang nagtitinda ng pandesal.

Boy: Sinasabi nilang maganda daw po ang asin na panlaban sa aswang at ibang elemento.

Jane: Ha!? Masyado kang nagpapaniwala sa mga kwentong matatanda.

Boy: Ate, nakita niyo na po bang nagpapahinga ang kapitan? Nasubukan niyo na din po bang kumain sa bahay nila at napansin na halos walang lasa ang mga pagkain?

     Nabigla si Jane sa sinabi ng bata.

Jane: Paano mo nalaman yun?

     Hinila ng isang babae ang bata.

Jane: Sandali lang po ate kinakausap ko pa ang anak niyo.

Ale: Habang may oras ka pa iha, umalis ka na sa San Andres.

Jane: Ano po bang meron?

Kape at Pandesal

     Maagang nagising si Jane dahil sa narinig niyang tunog dulot ng nagbebenta ng pandesal kaya agad itong nagising at lumabas para bumili. Maaga siyang nagkape at kumain ng pandesal at pumwesto siya sa maliit ng veranda ng kanyang bahay. Habang nagkakape, nakita niya ang kanyang kapitbahay na si Mama na hinalikan at niyakap ang kanyang asawa na kamakailan lang ay narinig niyang nag-aaway.

     Pagkatapos niyang magkape ay naglinis siya sa bagong bahay. Mayat maya ay may kumatok.

Tok! Tok! Tok!

     Pinuntahan ito at pinagbuksan ng pinto.

Mama: Hi!

Jane: Oh hello!

Mama: May narinig ka bang ingay kagabi?

Jane: Anong ingay? (kunwari pa si Jane)

Mama: Ay wala yun! Si mister kasi masyadong pilyo.

Jane: Aaaah! Halika po Mama, pasok ka.

Mama: Maiba ako. Alam mo bang matalik na kaibigan ko ang dating may-ari ng bahay na ito?

Jane: Si Aling Susan po ba yun?

Mama: Oo!

     Mayat maya ay nagtext ang binatang anak ni Mama at pinapauwi siya.

Mama: Jane iha, pasensiya ka na ha kasi nagtext ang anak ko may emergency daw.

Jane: Sige lang po Mama.

     Gumaan ang pakiramdam ni Jane dahil umalis na si Mama at maitutuloy niya ang kanyang paglilinis ng kanyang bahay.

     Pagkalipas ng ilang oras ay dinalaw siya ni Kapitan Reynaldo.

Kapitan Reynaldo: Tao po! Miss Jane???

Jane: Oh kapitan, napadalaw po kayo.

Kapitan Reynaldo: Balak ko po sanang imbitahin kayo sa birthday ng anak ko.

Jane: Kailan po yan?

Kapitan Reynaldo: Mamayang hapon na po yan, alas-4.

Jane: Ok sige po. Salamat po kapitan.

Kapitan Reynaldo: Aasahan ka po namin.

     Maagang dumating si Jane sa bahay ng kapitan. Nahiya siyang pumasok dahil halos lahat ng mga tao doon ay nakatingin sa kanya kaya nag-alangan siyang pumasok hanggang sa makita siya ni kapitan Reynaldo.

Kapitan Reynaldo: Miss Jane! Mabuti naman po at nakarating kayo. Pasok po kayo!

     Pinapasok niya si Miss Jane sa kanilang bahay. Nabigla siya dahil kakaiba ang bahay ng kapitan kaya tinanong niya ito.

Jane: Kapitan ang ganda naman ng bahay niyo, punk na punk.

Kapitan Reynaldo: Salamat po miss Jane, inspired yan sa bagong henerasyon ngayon.

     Isa pang napansin ni Jane ay halos walang lasa ang mga pagkain na pinakain sa kanya at hindi na niya pinansin ito.

     Pagkatapos niyang kumain doon ay nagpaalam na siya sa kapitan at nagpasalamat naman ito. Mabilis na nakarating si Jane sa kanyang bahay at nagtimpla siya ng kape. Halos hindi siya nakakain sa bahay nila kapitan dahil halos walang lasa ang mga handa nito. Laking swerte ni Jane dahil may natira pang pandesal sa lamesa na binili niya sa umaga.

     Kinabukasan, agad na itong nagtimpla ng kape at nagtungo sa veranda upang abangan ang lalaking nagbebenta ng pandesal.

Pot! Pot!

Jane: Pandesal! Boy!

Boy: Magkano po ate?

Jane: 20 pesos.

Boy: Ate bago lang po ba kayo dito?

Jane: Oo! Bakit?

Boy: May napapansin po ba kayo sa mga paligid niyo o kapitbahay niyo?

Jane: Ha!? Ano ang ibig mong sabihin?

     Mayat maya ay sumabat ang Kapitan dahil napadaan ito at maaga din itong nagigising.

Kapitan Reynaldo: May problema po ba dito?

Boy: Magandang umaga po kapitan!

     Sa takot ng bata ay inabutan niya ng pandesal ang kapitan.

Kapitan Reynaldo: Salamat na lang boy. Good morning po miss Jane.

Jane: Good morning po kapitan.

     Agad na umalis ang bata at ipinagpatuloy ang pagbebenta ng pandesal samantala, naiwan si Jane na mukhang tuliro. Nagpaalam na din ang kapitan matapos niyang makitang nakalayo na ang bata.

Ingay sa Gabi

     Maghahapon na biglang nagutom si Jane kaya pumunta siya sa isang malapit na kainan sa kanyang bagong nilipatang barangay. 

Tindera: Halika miss, kain ka?

Jane: Ha!? Hindi po, mag-aapply sana po akong waitress baka kasi kailangan niyo po ng isa.

Tindera: Aba! Loko to ah! Napakapilosopo.

Mang Win: You're hired! What is your name?

Tindera: Tumahimik ka nga diyan Darwin kung ayaw mong dagukan kita ng sandok!

Jane: Siyempre kakain po ako.

Mang Win: May I take your order maam? I am your waiter for today.

     Natuwa si Jane sa pagkabibo ni Mang Darwin.

Jane: Isang pork nilaga at rice po.

Mang Win: ...and your drinks maam?

Jane: Ice tea na lang po/

Mang Win: Coming up.

     Mayat maya ay dumating na ang order ni Jane.

Mang Win: Here's your order maam. Enjoy your meal!

Jane: Salamat po Mang?

Mang Win: Mang Win na lang short for Darwin. Bago ka lang ata dito iha?

Jane: Ako po si Jane. Opo! Kalilipat ko lang po kanina.

Mang Win: Welcome to Barangay San Andres Miss Jane!

Jane: Salamat po Mang Win.

     Habang kumakain ng hapunan si Jane, may mga grupo ng kalalakihan ang nagsidatingan at umorder ang mga ito ng inumin at pulutan. Isa sa mga grupo ang nakapansin kay Jane kaya nilapitan niya ito.

Tambay: Hi Miss!

     Hindi siya pinansin ni Jane kaya naman ay hinablot niya ang plato nito at inihagis sa malayo.

Tambay: Kinakausap kita miss, napakabastos naman ata kapag hindi ka sumagot.

Mang Win: Hoy!

     Sa sigaw ni Mang Win sa tambay na nambastos kay Jane, nagsitayuan ang grupo at tumingi kay Mang Win ng masama. Sa takot ni Mang Win ay nagpalusot na lamang ito.

Mang Win: Hoy! Bakit yung plato lang? Isinaman mo din sana yung baso.

     Bago pa magkagulo ay dumating na si kapitan kasama ang kanyang mga tanod.

Kapitan Reynaldo: Anong ingay itong naririnig ko? 

Jane: Kapitan! Buti dumating kayo! Habang kumakain po ako, nilapitan po ako ng mukhang kahoy na lalaking iyan at tinapon ang kinakain ko.

     Pagtingin ni kapitan sa mga grupo ng kalalakihang balak manggulo sa kainang iyon, napag-alaman niya na dayo din pala ang mga ito.

Kapitan Reynaldo: Pumunta kayo sa tahimik na barangay na ito, tapos mambabastos kayo ng babae. Hindi naman ata tamang asal ng lalaki iyon.

Tambay:Pasensiya na po kapitan, lasing lang po kasi kami at hindi namin napansin na nakarating pala kami dito sa San Andres.

Mang Win: Po+ang ina pala nito eh! Kanina lang sisiga-siga. (sabay binatukan isa-isa ang mga grupo ng kalalakihan)

Kapitan Reynaldo: Sige, dalhin yan sa mobile at ikulong sa barangay hall hanggang bukas.

     Laking pasasalamat naman ni Jane sa agarang pagresponde ni kapitan Reynaldo.

Jane: Maraming salamat po kapitan.

Kapitan Reynaldo: Walang anuman miss, sabi ko naman sa'yo tahimik at mapayapa ang lugar na ito. Next time na gusto mong kumain, pumunta ka sa bahay ko at dun ka na lang kumain.

     Narinig naman ni Mang Win ang usapan na iyon akay nagpabida din ito.

Mang Win: O kaya miss Jane dito ka na lang kumain.

     Agad naman siyang siniko ng kanyang asawang si Lucy.

     Tahimik at ligtas na nakarating si Jane sa kanyang bagong bahay. Magpapahinga na sana ito nang makarinig ng ingay. Narinig niyang nag-aaway ang kanyang kapitbahay-si Mama at ang kanyang asawa. Sumilip siya sa bintana at nakita niyang pinagtatapon ni Mama ang mga gamit ng kanyang mister sa labas ng kanilang bahay. Naririnig niya na parang may babae daw ang kanyang mister kaya nagalit si Mama. 

     Hinayaan niya lang ang ingay na iyon ngunit mayat maya ay may panibago nanamang ingay siyang narinig. Sumilip sa kabilang bintana at narinig niyang may lasing na nagwawala sa bakanteng lote. Naririnig niyang parang sawi sa pag-ibig ang lalaking iyon. Ganun pa man ay nagpatuloy siya sa pagpapahinga at hindi niya namalayan na nakatulog na pala siya at nagising siya sa ingay ng tunog na dulot ng nagbebenta ng pandesal.

Jane: Ha!? Ano ba iyon?

     Lumabas siya at nakita niyang may nagbebenta ng mainit na pandesal kaya tinawag niya ito at siya ay namili. Pagkatapos ay nagtimpla siya ng kape.

     Nakita niya ang kanyang kapitbahay na si Mama, halik-halik ang kanyang mister habang nagpapaalam itong pumasok sa kanyang trabaho.

Jane: Ha!?

Welcome to San Andres!

     Sa isang malayong lugar sa katimugan ng Pilipinas, may isang barangay na ubod ng tahimik at linis, ito ang Banrangay San Andres. 

     Sa barangay na ito napadpad ang isang dalagang lumaki sa siyudad ngunit piniling manirahan sa isang tahimik na lugar. Sa tagal niyang tumira dito, unti-unting nalilinawan siya sa taglay na misteryong nakabalot sa lugar na iyon.

     Hindi siya makapaniwala na sa lahat ng mga magagandang naririnig at nababalitaan niya sa mga ka-trabaho niya sa siyudad ay kabaliktaran pala ng kanyang nararanasan at nakikita simula nang lumipat siya sa barangay na iyon.

     Dito magsisimula ang takbo ng kwento ni Jane, 26 taon gulang. Lumaki sa siyudad at kailanman hindi pinangarap niyang tumira sa isang tahimik na lugar. taong 2013 nang lumipat siya sa San Andress. 

     Pagbaba niya sakay ng isang taxi na narentahan niya mula sa kalapit bayan ay sinalubong siya ng kanilang kapitan.

Kapitan Reynaldo: Maganda umaga po Ms. Jiminez. Welcome po dito sa Barangay San Andres! Ako po nga pala si...

Jane: Thank you! Pakikuha na lang po yung mga bagahe ko at kailangan kong makita ang bago kong bahay!

     Napahiya si kapitan dahil ang akala siguro ni Jane ay isa siyang kargador dahil sa suot niya. Galing kasi siya sa Oplan Kalinisan kaya medyo madumi siya nang salubungin si Ms. Jimenez.

Kapitan Reynaldo: Mukhang namali po ata kayo ng pagkakakilala sa akin Ms. Jiminez, ako po ang kapitan ng barangay na ito.

Jane: Maraming salamat at pwedeng pakibaba na lang dito yang mga bagahe ko.

     Mukhang hindi pa rin malinaw kay Jane na ang kanyang kausap ay ang kaniyang Barangay Captain. Ganun pa man ay magalang pa ring sinunod ni Reynaldo ang mga inutos ni Jane. 

Jane: Wow! Totoo nga ang mga sinabi ng mga kaibigan ko na sadyang maganda, tahimik at malinis dito sa San Andres. Pati ba naman bahay na ito ay ubod na ganda at mura pa!

      Narinig ng dating may-ari ng bahay ang ingay  at boses ni Jane kaya lumabas ito.

Aling Susan: Welcome po to San Andres Ms. Jiminez. Kanina pa ako naghihintay sa inyo at ito nga po pala ang susi ng bago niyong bahay. 

Jane: Maraming salamat po ate Susan.

     Pumasok siya sa bagong biling bahay at tinignan ito. Nauna niyang tinignan ang banyo-check! Kuwarto-check! Kusina-check! Sala-check! Hindi siya nagkamali sa pagbili ng bahay na iyon. 

     Mayat maya ay narinig siyang may kumakatok.

Tok! Tok! Tok!

     Pinuntahan niya ito at binuksan.

Kapitbahay: Welcome to Barangay San Andres. Ikaw ang bago naming kapitbahay.

Jane: Salamat sa pag welcome sa akin. Masaya naman po ako at nakalipat na ako sa tahimik na lugar na ito.

Kapitbahay: Hindi ka magsisisi. Ako nga pala si Carmen Mamaril at tawag nila sa akin "Mama" galing sa apelyido ko.

Jane: Ako po si Jane Jiminez. Nice to meet you po.

Kapitbahay: Likewise. Sige magpahinga ka na at galing ka pa sa mahabang biyahe. Kung may problema ka o gusto mo ng tulong, diyan lang ang aking bahay (sabay turo sa bahay).

Jane: Maraming salamat Mama. 

     Pumunta siya sa sala at umupo sa may sofa. Mayat maya ay may kumatok nanaman.

Tok! Tok! Tok!

Jane: Hello po!

Kapitan Reynaldo: Ms. Jiminez welcome po dito sa Barangay San Andres inulit ko lang po.

Jane: Ha!? Sino po sila?

Kapitan Reynaldo: Uhm...ako po yung sumalubong sa inyo kanina pagbaba niyo ng taxi. Ako po ang kapitan ng barangay na ito.

Jane: Ah! Kayo po yung mukhang kargador at alalay kanina, gusgusin kasi kayo kanina kaya di ko ho agad napansin. Pasensiya na po.

Kapitan Reynaldo: Humingi ka nga ng tawad, nilait mo naman ako (bulong).

Jane: May sinasabi po kayo?

Kapitan Reynaldo: Ay wala po. Kung ma problema po kayo o kailangan niyo ng tulong, just call me.

Jane Sige po kapitan.

     Matapos nilang mag-usap ni kapitan ay may nakita siyang isang lalaki. Mukhang may itsura ngunit nangongolekta siya ng basura. Tumingin din ang lalaki sa kanya at ngumiti ito. Wala siya isinumbat at tumalikod na siya sabay sara ng pinto.